letters-abc-2

In de tien jaar dat ik interviews maak, heb ik veel inspirerende mensen ontmoet en bijzondere levensverhalen gehoord. Verhalen die je anders naar de wereld doen kijken. Gisteren had ik voor NRC Next een interview met Thiandi Grooff. Ze heeft bij haar geboorte een hersenbeschadiging opgelopen waardoor ze niet kan praten en ook verder weinig controle heeft over haar spieren. Haar ogen kijken je niet aan, en alleen zo nu en dan kun je van haar gezichtsuitdrukking iets aflezen. Haar bovenlichaam beweegt voortdurend van voor naar achter, soms grijpt ze onwillekeurig naar iets dat op tafel ligt. Ze maakt geluiden, die ze niet kan stoppen.

Tot haar veertiende werd ze als ernstig verstandelijk gehandicapt beschouwd. Alleen haar twee moeders vermoedden dat ze meer begreep dan ze kon laten blijken. In 2005 kwam de ommekeer in haar leven. Ze leerde communiceren door letters aan te wijzen. Toen bleek al snel dat ze niet het zwaar verstandelijk gehandicapte kind was waarvoor ze altijd was gehouden, maar een intelligent en eigenzinnig persoon.

Zo hebben we gisteren het interview gedaan: ik stelde een vraag, Thiandi antwoordde door het razendsnel aanwijzen van letters op een houten letterbord, moeder José hield haar pols vast en sprak de zinnen uit. Het had iets magisch. Facilitated Communication heet deze methode en hij is omstreden. Sommigen geloven niet dat de gehandicapte zelf de letters aanwijst. Ik kan me die scepsis voorstellen, maar die voelde ik niet tijdens het gesprek met  Thiandi. Soms lachte ze ineens breed als ik haar een vraag stelde, waarop ze een ondeugend antwoord gaf. Na twee uur zei ze (schreef ze): “Ik ben moe, ik ga wiskunde doen”. Thiandi, in haar leven afgewezen en weggestuurd door talloze scholen (zelfs voor het Tyltyl-onderwijs voor meervoudig gehandicapte kinderen) studeert nu aan het prestigieuze Amsterdam University College.